MOTIV BR. 1: JASAN ZAKONSKI OKVIR KOJI JE POTICAJAN ZA STRANE INVESTITORE

Zakonom o podsticajima u privredi Republike Srpske („Službeni glasnik Republike Srpske“, broj: 52/19, 78/20) predviđena su podsticajna sredstva za razvoj privrede i to:

Podsticaji za povećanje plate radnika zaposlenih u privrednim subjektima:

• Privredna društva ostvaruju parvo na podsticaj za povećanje plate u visini novčanih sredstava koji odgovaraju vrijednosti 70% ili 30% od uplaćenih doprinosa na povećanje plate, u zavisnosti od početnih iznosa plata radnika;

• Podsticaji za direktna ulaganja su namijenjeni su za realizaciju investicionih projekata privrednih subjekata, koji između ostalog obuhvataju i program nabavke novih tehnologija i savremene opreme. Realizuju se podnošenjem investicionih projekata. Predmeti projekata za direktna ulaganja, isprave za dokazivanje ispunjenosti uslova za ostvarivanje prava na podsticaj, kriterijumi za ocjenjivanje prijava i druga pitanja od značaja za postupak dodjele podsticaja za direktna ulaganja definisani su Uredbom o postupku dodjele podsticaja za direktna ulaganja;

Zakon o porezu na dobit Republike Srpske („Službeni glasnik Republike Srpske“, broj: 94/15, 1/17, 58/19) predviđeno je da poreski obveznik koji na teritoriji Republike Srpske izvrši ulaganje u opremu i postrojenja za obavlјanje registrovane proizvodne djelatnosti ima pravo na umanjenje poreske osnovice za vrijednost izvršenog ulaganja.

Zakon o porezu na dohodak („Službeni glasnik Republike Srpske“, broj: 60/15, 5/16, 66/18, 105/19) sadrži pogodnosti za investitore. Ovim zakonom ukinut je porez na dividendu, te su uvedene i značajne novine za oporezivanje dohotka od stranih izvora u pozitivnom smislu. Definisani su uslovi dobijanja statusa kvalifikovanog investitora na osnovu čega investitor stiče poreske povlastice za godišnji dohodak (članovi 42−50).

Zavod za zapošljavanje Republike Srpske provodi projekte podrške zapošljavanju u privredi Republike Srpske na bazi Pravilnika o uslovima, kriterijumima I načinu sprovođenja mjera aktivne politike zapošljavanja, a putem javnog poziva koji se po ovom program raspisuje za svaku godinu pojedinačno.

MOTIV BR. 2: CARINSKE POVLASTICE

Odlukom o uslovima i postupku ostvarivanja prava na oslobađanje od plaćanja uvoznih i izvoznih dažbina („Službeni glasnik BiH“, broj 24/18) propisuju se uslovi i postupak ostvarivanja prava na oslobađanje od plaćanja uvoznih dažbina pri puštanju robe u slobodan promet u slučajevima propisanim članom 207. tačka a) Zakona o carinskoj politici u Bosni i Hercegovini i ograničenja u pogledu raspolaganja robom koja je oslobođena od plaćanja uvoznih dažbina, kao i za oslobađanja od plaćanja izvoznih dažbina pri izvozu.

Od plaćanja uvoznih i izvoznih dažbina oslobađa se:

U Bosni i Hercegovini trenutno nisu propisane izvozne dažbine.

MOTIV BR. 3: SLOBODNE ZONE

Zakonom o slobodnim zonama Republike Srpske uređuje se pravni okvir za uspostavlјanje i funkcionisanje slobodnih zona u Republici Srpskoj. Ovim Zakonom regulišu se i druga važna pitanja, poput poreskih i carinskih olakšica, navedeni su propisi kojima se uređuje zapošlјavanje i trajanje radnih odnosa u slobodnoj zoni, osnivanja i poslovanja banaka u slobodnoj zoni i slično. Cilј donošenja Zakona je podsticanje osnivanja i funkcionisanja slobodnih zona u Republici Srpskoj i veća zainteresovanost poslovnih subjekata za ovakav vid poslovanja, što bi uticalo na veći priliv domaćih i stranih investicija, doprinijelo otvaranju novih radnih mjesta, omogućilo veća ulaganja u infrastrukturu, te rezultovalo većim obimom posla za kooperante iz domaće privrede i na kraju omogućilo sticanje novih znanja i vještina domaće radne snage.  

Specifičnost Republike Srpske i Bosne i Hercegovine je što u slučaju osnivanja i redovnog poslovanja slobodnih zona, spolјnotrgovinskog prometa roba i usluga kroz iste, neminovno je uklјučeno više nivoa nadležnih organa i institucija, te primjena novog  Zakona u Republici Srpskoj iz 2021. godine i Zakona na nivou BiH iz 2009. godine.

Ovim zakonom definisani su osnivači poslovnih zona, korisnici, funkcionisanje operatera, odnosno privrednih društava za upravlјanje poslovnom zonom, te predviđeni neophodni podzakonski akti za provođenje: Pravilnik o kriterijumima za ocjenu ekonomske opravdanosti osnivanja slobodne zone (član 14. stav 2) i Pravilnik o sadržaju izvještaja o radu slobodne zone (član 28. stav 4), i drugo.

MOTIV BR  4: POREZNE OLAKŠICE

Zakonom o izmjenama i dopunama Zakona o porezu na dobit Republike Srpske omogućava se poreskom obvezniku koji na teritoriji Republike Srpske izvrši ulaganje u opremu i postrojenja za obavlјanje registrovane proizvodne djelatnosti pravo na umanjenje poreske osnovice za vrijednost izvršenog ulaganja.

MOTIV BR. 5: INSTRUMENTI ZAŠTITE STRANIH INVESTICIJA U RS

Strani ulagači imaju isti tretman kao domaća lica, a što je utvrđeno u Zakonu o stranim ulaganjima („Službeni glasnik Republike Srpske“ broj 21/2018).

Položaj stranih ulagača u Republici Srpskoj regulisan je i zaštićen kako Ustavom kao najvišim pravnim aktom, tako i Zakonom o stranim ulaganjima Republike Srpske („Službeni glasnik Republike Srpske“ broj 21/18) i Zakonom o politici direktnih stranih ulaganja BiH („Službeni glasnik BiH“ broj 17/98, 13/03, 48/10 i 22/15).

Ustavom Republike Srpske utvrđeno je da svojinska i druga prava stranog ulagača stečena na osnovu uloženog kapitala ne mogu se ograničiti ili oduzeti zakonom ili drugim propisom. Stranom ulagaču se jamči iznošenje dobiti i uloženog kapitala iz Republike Srpske. Kada to nalaže opšti društveni interes, Zakonom se može izuzetno utvrditi u kojim djelatnostima ili područjima strano lice ne može osnovati vlastito preduzeće.

Gore navedenim Zakonima stranim investitorima je priznat nacionalni tretman, odnosno oni imaju ista prava kao i domaći državlјani. Bosna i Hercegovina i entiteti ne smiju vršiti diskriminaciju stranog investitora na bilo kojoj osnovi.

Imovina stranih investitora ne može biti predmet nacionalizacije i eksproprijacije, osim ako se utvrdi javni  interes, a onda stranim investitorima pripada primjerena naknada.

Prava i povlastice koje investitori uživaju na osnovu zakona ne mogu se ukinuti ili poništiti stupanjem na snagu naknadno donesenih zakona i podzakonskih akata. Ukoliko su novi zakoni povolјniji, strani investitori imaju pravo da biraju koji će zakon biti mjerodavan za njihovo ulaganje.

MOTIV BR. 6: SPORAZUMI O IZBJEGAVANJU DVOSTRUKOG OPOREZIVANJA

Bosna i Hercegovina odnosno Republika Srpska ima zaklјučene sporazume o izbjegavanju dvostrukog oporezivanja sa slјedećim državama: Francuska, Švedska, Belgija, Polјska, Ujedinjeno Kralјevstvo,

Holandija, Slovačka, Italija, Norveška, Kipar Šri Lanka, Mađarska, Finska, Rumunija, Nјemačka, Egipat (u fazi mirovanja), NR Kina, Iran, Moldavija, Hrvatska, Srbija, Crna Gora, Pakistan, Slovenija, Ujedinjeni Arapski Emirati, Turska, Češka, Španija, Alžir, Austrija, Katar, Kuvajt, Grčka, Jordan, Malezija, Albanija, Irska, Azerbejdžan, Sjeverna Makedonija i Rumunija.

MOTIV BR. 7: SPORAZUMI O SLOBODNOJ TRGOVINI

Bilateralni sporazumi o trgovini i/ili ekonomskoj saradnji se zaključuju radi ugovornog reguliranja, te podsticanja, promoviranja, intenziviranja i jačanja bilateralnih trgovinskih odnosa i ekonomske saradnje između Bosne i Hercegovine i drugih država.

Sporazum potipsani sa: Bjelorusija, Bugarska, češka, Egipat, Grčka, Indija, Indonezija, Iran, Jordan, Katar, Kina, Kuvajt, Mađarska, Malezija, Maroko, Pakistan, Rumunija, Rusija, Saudijska Arabija, Slovačka, Slovenija, Srbija, Švicarska, Turska I Ukrajina.

MOTIV BR. 8: SPORAZUMI O PROMOCIJI I UZAJAMNOJ ZAŠTITI ULAGANJA

Sporazumi o unaprjeđenju i zaštiti investicija zaključuju se u cilju stvaranja povoljnih uslova za investiranje i pružanja pravne zaštite i sigurnosti investitoru jedne ugovorne strane i njegovim investicijama na teritoriji druge ugovorne strane. Ovim sporazumima definiraju se standardi zaštite stranih investicija omogućavanjem pune zaštite i sigurnosti, poštenog i pravičnog tretmana, tretmana najpovlaštenije nacije i nacionalnog tretmana investicijama i prihodima investitora druge ugovorne strane. Poseban značaj ovim sporazumima daju proceduralni mehanizmi kojima se stranim investitorima daje mogućnost samostalnog ostvarivanja prava u slučaju da su ista narušena ponašanjem države domaćina investicije. Sporazumi su potpisani sa: Albanijom austrijom, Belgijom i Luksemburgom, Bjelorusijom, Crnom Gorom, češkom, Danskom, Egiptom, Finskom, Francuskom, Grčkom, Holandijom, Hrvatskom, Iranom, Italijom, Jordanom, kanadom, Katarom, Kinom, Kuvajtom, Litvanijom, Mađarskom, Makedonijom, Malezijom, Moldavijom, Njemačkom, Pakistanom, Portugalom, Rumunijom, SAD, San marinom, Slovačkom, Slovenijom, Srbijom, Španijom, Švedskom, Švicarskom, Turskom, Ukrajinom i Velikom Britanijom.

MOTIV BR.9: PREFERENCIJALNI IZVOZNI REŽIM

Bosna i Hercegovina koristi povlastice u okviru GSP šeme od strane slijedećih zemalja: Australija, zemlje članice Euroazijskog ekonomskog saveza, Japan, Novi Zeland, Sjedinjene Američke Države. 

STICANJE NEKRETNINA U RS OD STRANIH DRŽAVLJANA

Ustavom Republike Srpske je garantovano da strana lica mogu sticati pravo svojine i prava na osnovu ulaganja kapitala, u skladu sa zakonom. Svojinska i druga prava stranog ulagača stečena na osnovu uloženog kapitala, ne mogu se ograničiti ili oduzeti zakonom ili drugim propisom.

U skladu sa Zakonom o stvarnim pravima strani ulagač može steći pravo svojine na nepokretnostima. Strana pravna ili fizička lica stiču pravo svojine na nepokretnostima u Republici Srpskoj pod uslovima reciprociteta, ako zakonom ili međunarodnim ugovorom nije drugačije uređeno. 

Strano pravno ili fizičko lice može kupiti zemlјište od:

OGRANIČENJA STICANJA VLASNIŠTVA

Strano lice ne može steći pravo svojine na području koje je radi zaštite interesa ili bezbjednosti Republike Srpske odnosno BiH proglašeno područjem na kojem stranci ne mogu sticati pravo svojine.

Ako je strano lice steklo pravo svojine na nepokretnosti prije nego što je područje na kojem nepokretnost leži proglašeno područjem na kojem stranci ne mogu sticati pravo svojine, prestaje pravo svojine na toj nepokretnosti, a strano lice ima pravo na naknadu prema propisima o eksproprijaciji.

RAZLIKA IZMEĐU DOMAĆIH I INOSTRANIH POREZNIH OBVEZNIKA PRILIKOM STICANJA NEKRETNINA

Strani državlјani, bilo da su fizička ili pravna lica, jednaki su s državlјanima Republike Srpske u pogledu prava na kupovinu nepokretnosti u Republici Srpskoj, samo pod uslovom da zemlјa iz koje dolaze ima skloplјen reciprocitet s BiH u sticanju prava vlasništva na nepokretnostima.

Strane državlјane koji imaju zakonsko pravo na kupovinu i sticanje vlasništva nad nepokretnostima u Republici Srpskoj očekuju jednake procedure kupovine nekretnine i prenosa vlasništva, kao i državlјane Republike Srpske. Te procedure podrazumijevaju sklapanje notarskog ugovora o kupoprodaji nepokretnosti, te uknjižbu nepokretnosti u Republičkoj upravi za geodetske i imovinsko-pravne poslove.